افزایش ماندگاری مواد غذایی در یخچال

ذخیره و نگهداری صحیح مواد غذایی موجب صرفه‌جویی در هزینه و زمان شده و مانع از رفت وآمد مکرر به خواربارفروشی می‌شود. در این مطلب درباره‌ی چگونگی افزایش ماندگاری غذاهای داخل یخچال مانند گوشت، شیر، تخم‎مرغ و … صحبت می‌کنیم.

همانطور که آگاهی از زمان  خالی کردن یخچال از مواد غذایی که تاریخ مصرف آنها به سر رسیده مهم است باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که چگونه شیر، تخم‏‌مرغ، میوه و گوشت را در بهترین شرایط نگهداری کنید تا ماندگاری آنها افزایش یابد. برای افزایش عمر قفسه‎ای مواد غذایی موجود در یخچال روش‌های مطمئنی وجود دارد. برخی از این روش‌ها عبارتند از: نگهداری غذاهای فاسدشدنی در سردترین قسمت یخچال و استفاده از مواد خام آشپزخانه برای جلوگیری از پوسیده شدن کاهو.

البته به یاد داشته باشید که بهتر است غذاها را در دمای زیر ۴ درجه‌ی سانتی‎گراد نگهداری کنید. ولی، بعد از چهار روز خطر ایجاد باکتری‎های مضر افزایش می‎یابد. بنابراین بهتر است قبل از مصرف هر نوع ماده‌ی غذایی که مدتی در یخچال بوده آنها را استشمام کرده و از سالم بودن آنها مطمئن شوید. در صورت بودادن یا بدشکل بودن مواد غذایی از مصرف آنها پرهیز کنید.

افزایش ماندگاری سبزیجات

وقتی سبزیجات مخصوص سالاد، اسفناج و سایر سبزیجات داخل یخچال سیاه شده، آب بیفتند یا لزج شوند دیگر نمی‎توان آنها را مصرف کرد. در این حالت دیگر بوی سبزیجات تازه نمی‎دهند و بویی تند و زننده دارند. می‎توانید با استفاده از دستمال‌های لوله‏‌ای مخصوص آشپزخانه ماندگاری سبزیجات را افزایش دهید.

در فروشگاه‎ها برای تازه‏تر ماندن سبزیجات روی آنها آب می‎پاشند. به همین دلیل وقتی گیاهانی مانند گشنیز یا یک دسته اسفناج می‏خرید یک یا دو دور دستمال آشپزخانه دور آنها بپیچید تا رطوبت باقی‏مانده جذب دستمال شود. زیرا این رطوبت می‎تواند موجب کپک‎زدگی‎ شود. در کف ظروف پلاستیکی مخصوص سبزیجات سالاد تعدادی دستمال کاغذی آشپزخانه بچینید تا رطوبت سبزیجات جذب شده و مانع از ایجاد کپک شود.

اگر از سبزیجات خیلی استفاده می‎کنید بهتر است بعد از آبکشیِ آنها از کیسه‏‌های مخصوص، ظروف نگهداری سبزیجات و دستمال‎های قابل استفاده‌ی مجدد استفاده کنید تا ماندگاری این مواد غذایی افزایش یابد. همچنین توصیه می‌شود با استفاده از سنجاق سوراخ‎های کوچکی در کیسه ایجاد کنید. این کار موجب چرخش بهتر جریان هوا بین سبزیجات داخل کیسه می‎شود.

وقتی می‎خواهید سبزیجات را مصرف کنید باید مطمئن باشید که به خوبی شسته و آبکشی شده‎اند و هیچ‎گونه باکتری لابلای آنها وجود ندارد. همچنین می‎توانید قبل از قراردادن سبزیجاتی مانند برگ‎های کاهوی ایرانی در دستمال، آنها را کاملاً شسته و بگذارید خوب خشک شوند. اگر بنظر رسد سبزیجات در حال فاسدشدن هستند آنها را دور بریزید و ظرف را خوب بشویید.

پیشگیری از ترش‏ شدن زودهنگام شیر و فراورده‎های لبنی

اگر متوجه شدید شیر و سایر فرآورده‌‏های لبنی موجود در یخچال در حال فاسدشدن هستند احتمالاً این مشکل به دلیل نگهداری نادرست آنها است. شاید فکر کنید تا زمانی‎که شیر و لبنیات را بعد از مصرف در یخچال قرار دهید تا آخرین مقدار سالم باقی خواهند ماند سخت در اشتباه هستید.

دمای یخچال در تمام نقاط آن یکنواخت نیست و بعضی قسمت‎های آن سردتر از قسمت‎های دیگر است. به‎عنوان مثال قسمت پشت داخل یخچال سردتر است و محل مناسبی برای نگهداری شیر است. بهتر است به جای قسمت نزدیک به درب یخچال، شیر را در قسمت پشتی یخچال قرار دهید.

نه تنها هوای نزدیک به درب یخچال نسبت به قسمت پشت آن معتدل‏‌تر است بلکه وقتی شما غذاها را در قسمت جلوی یخچال قرار می‎دهید با باز کردن درب یخچال ممکن است هوای آشپزخانه گرم شود. وقتی لبنیات و مواد غذایی فاسدشدنی در قسمت پشتی یخچال نگهداری شوند مدت بیشتری تازه‏تر می‌مانند.

یک توصیه‌ی معمول این است که اگر می‎خواهید بعد از بازکردن پاکت شیر ماندگاری آن بیشتر از تاریخ‎ انقضای محصول شود مقدار کمی نمک داخل شیر بریزید. بی‎پرده بگویم: ما این روش را امتحان نمی‎کنیم. اگر فکر می‎کنید تا قبل از تاریخ انقضای شیر نمی‎توانید آن را مصرف کنید بهتر است شیر را فریز کرده و هنگامی که تمایل به مصرف آن دارید اجازه دهید یخ آن باز شود و سپس آن را مصرف کنید.

ولی، همیشه از حس خود استفاده کنید و قبل از مصرف یا نوشیدن شیر آن را بو کنید. اگر شیر بوی ترش می‏دهد یا هنگام ریختن در لیوان توده‎هایی روی شیر می‌بینید از مصرف آن خودداری کنید. همین موضوع برای سایر فرآورده‌‏های لبنی مانند ماست، خامه‌ی پرچرب و خامه‌ی ترش نیز صادق است.

جلوگیری از کپک‎زدن پنیر

اگر می‌خواهید از کپک ‏زدن زودهنگام پنیر جلوگیری کنید بهتر است آن را از پلاستیکی که در آن پیچیده شده جدا کنید و در کاغذ روغنی یا کاغذ پوستی بپیچید. برای تازه‌‏تر ماندن پنیر از یک پوشش قابل استفاده‌ی مجدد (مخصوص مواد غذایی) استفاده کنید. می‎توانید به صورت دوره‎ای پوشش پنیر را عوض کنید.

پیشنهاد می‌کنیم پنیر را در دمای زیر ۴ درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید. پنیر نرم می‎تواند به‎مدت یک هفته در این دما سالم و تازه باقی بماند. پنیر سفت نیز سه تا چهار هفته در این دما ماندگار است.

اگر پنیر بافتی خشک یا لزج دارد بهتر است آن را دور بیاندازید.

حفظ و نگهداری از رب‎گوجه فرنگی

احتمال اینکه در یک نوبت آشپزی یک قوطی رب‎گوجه فرنگی کامل مصرف کنید بسیار کم است مگر اینکه بخواهید بدون دستور آشپزی پیتزا درست کنید. می‎توانید با افزودن یک لایه روغن روی سطح رب‏گوجه ماندگاری آن را افزایش دهید.

برای دفعه‌ی بعدی که می‎خواهید از رب‏گوجه استفاده کنید روغن را از سطح رب‎گوجه کنار بزنید. اگر هنوز درون قوطی رب‎گوجه باقی مانده است روغن بیشتری بریزید تا کل سطح را بپوشاند.

اگر بعد از آنکه قوطی رب‎گوجه را در یخچال گذاشتید متوجه حلقه‏‌های سیاهی در اطراف لبه‏‌های داخلی قوطی شدید بدانید که این حلقه‌‏های سیاه نشانه‌ی اکسیداسیون و خشک شدن رب‌گوجه است. بنابر این هنگام مصرف، از این قسمت رب‌گوجه استفاده نکنید و مراقب باشید که هنگام بیرون آوردن رب‎گوجه از قوطی قاشق شما با لبه‌‏های اکسیدشده برخورد نکند. می‎توانید با دستمال کاغذی آشپزخانه قسمت خشک و اکسیدشده را پاک کرده یا رب‎گوجه‌ی سالم را با دقت به ظرف تمیز دیگری منتقل کنید. سپس مقداری روغن روی سطح رب‎گوجه ریخته و ظرف را در یخچال قرار دهید.

نگهداری گوشت

بنظر می‎رسد امروزه نگهداری گوشت کاری دشوار باشد. بنابراین آخرین کاری که انجام می‎دهید اینست که مجبور می‎شوید گوشت را دور بریزید. زیرا آن را فراموش کرده‌اید و گوشت فاسد شده است. گوشت پخته‏‌شده بعد از سه تا پنج روز فاسد می‌شود. بیکن خام یک هفته و گوشت چرخ‌‏کرده (سوسیس، همبرگر) یک تا دو روز قابل استفاده هستند. گوشت‌هایی مانند استیک، گوشت چرخ‌شده و گوشت سرخ و برشته‏‌شده را تا بیش از پنج روز می‎توان در یخچال نگهداری کرد.

اگر هرکدام از این گوشت‌ها به مدت طولانی در یخچال باشند یا باید آنها را بپزید یا فریز کنید. در غیر این‎صورت گوشت فاسد شده و مجبور می‎شوید آن را دور بریزید. گوشت پخته‎شده را می‌توان سه تا پنج روز بیشتر در یخچال و چند ماه در فریزر نگهداری کرد. گوشت کنسروشده را تا بیش از دو سال می‎توان نگهداری کرد و نیازی به قراردادن آن در یخچال نیست.

اگر غذاهایی مانند ماهی را نمی‌خواهید فوراً بپزید بهتر است آن را بدون پاک کردن در فریزر نگهداری کرد. مانند همیشه به یاد داشته باشید که قبل از پخت غذا مواد غذایی لازم را بو کنید تا خطر مسمومیت غذایی را کاهش دهید.

جلوگیری از فاسدشدن تخم‏‌مرغ

تخم‎مرغ نیز مانند فرآورده‏‌های لبنی باید در قسمت خنک یخچال نگهداری شود. یعنی تخم‌مرغ‌ها را در نزدیک قسمت پشتی یخچال و دور از درب یخچال قرار دهید.

اگر در مورد قابل‏‌مصرف بودن و تاریخ انقضای تخم‌مرغ شک دارید می‌توانید آزمایش تخم‌مرغ را اجرا کنید. کاسه‎ای را پر از آب کنید و یک تخم‌‏مرغ را به آرامی در آن قرار دهید. اگر تخم‎مرغ در کف ظرف آب قرار گیرد سالم و قابل مصرف است ولی، اگر روی سطح آب شناور شود باید آن را دور بیاندازید.

غذاها و مواد دارای تخم‌‏مرغ را که چندین ساعت بیرون یخچال بوده‏‌اند باید دور بریزید. زیرا مواد فاسدشدنی مانند سس مایونز که در آنها از تخم‌مرغ استفاده شده را نمی‌توان مدت طولانی در دمای اتاق نگهداری کرد. ولی، با قرارگیری در یخچال تا دو روز بعد نیز می‎توان از آنها استفاده کرد.

افزایش ماندگاری میوه‌‏ها

توت‌ها مانند توت‏‌فرنگی و تمشک خیلی زود کپک می‎زنند و باید از مصرف میوه‎ها و غذاهای کپک‏‌زده خودداری کرد. توصیه می‎کنیم این میوه‏‌ها را در محلول آب و سرکه بشویید، به خوبی با آب آبکشی کرده و بگذارید خوب خشک شوند. سپس آنها را در یخچال قرار دهید.

هنگامی که آب توت‌ها گرفته شد سطح ظرف درداری را با دستمال آشپزخانه بپوشانید، توت‌ها را داخل ظرف ریخته و ظرف را در یخچال قرار دهید. ولی، ظرف حاوی توت‌ها را در کشوی میوه‌‏ها نگذارید زیرا کشوها بسیار مرطوب هستند.