کولر گازی چیست و چگونه کار می‌کند؟
در این مقاله قصد داریم با کولر گازی، نحوه سرماسازی، انواع کولر گازی و مقایسه کولر گازی و آبی آشنا شویم.
کولر گازی
این دستگاه عمدتا از یک بخار کننده که وظیفه‌اش جذب گرمای هواست، یک کمپرسور که وظیفه‌اش افزایش دمای بخار ماده سرمازاست، یک کندانسور و یک دمنده تشکیل شده است. این دستگاه دارای مصرف بسیار بالای انرژی است.
چگونگی سرماسازی در کولر گازی
در کولر گازی، همانند یخچال، از فرایند تبدیل گاز به مایع به وسیله افزایش فشار و در نتیجه تولید سرما که در اثر تبدیل مایع به گاز ایجاد می‌شود استفاده می‌شود.
انواع کولر گازی
کولر گازی معمولا در سه مدل ساخته می‌شوند:
- کولرهای یک تکه یا پنجره‌ای
- کولرهای دو تکه (اسپلیت)
- کولر های پرتابل (قابل حمل)
در کولر گازی یک تکه ای یا پشت پنجره ای به ابعاد پنجره و کولر دقت کنید کولر گازی یک تکه دیواری، یا پشت پنجره‌ای، خیلی متداول و مورد توجه می‌باشند و به آسانی در داخل قاب پنجره نصب می‌شود. ولی به علت نوع کمپرسور آن مصرف برق بیشتری نسبت به انواع دیگر آن دارد.
ولی در کولر گازی اسپلیت که دو تکه هستند در هنگام خرید به دستگاه خارجی و محل نصب آن و چگونگی اتصال آنها به هم را هم مد نظر قرار دهید.
مقایسه کولر گازی و آبی
کولر گازی بر خلاف کولر آبی رطوبت محیط را افزایش نمی‌دهد پس در مناطق مرطوب کارایی زیادی می‌توانند داشته باشند. از این جهت برای محیط‌های شرجی بسیار مناسب است.
کولر گازی نام مصطلح فارسی است که به کلیه دستگاه‌های شامل چرخه سرمایش مبتنی بر تراکم و انبساط گاز اطلاق می‌شود. نام انگلیسی این گونه تجهیزات Air Conditioner است.
سیستم‌های سرمایشی موجود در ایران و مصارف برق آنها
سیستم‌های سرمایشی که در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند در نقاط مختلف متفاوت می‌باشند. از جمله این سیستم‌ها که عمدتا در مناطق جنوب و شمال کشور به علت آب و هوای گرم و مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرند، کولر گازی می‌باشد.
حدود ۷۰ درصد از خانوارهای ایرانی در فصل گرما از کولر آبی و یا گازی برای خنک کردن محیط زندگی خود استفاده می‌کنند. توان کولر آبی در حدود ۵۰۰ وات و در مورد کولر گازی بالغ بر ۲۰۰۰ وات است.
کولر آبی در مناطقی که رطوبت هوا بالا است، مانند شمال و جنوب کشور از کارایی خوبی برخوردار نیستند، لذا در این مناطق از کولر گازی به طور گسترده استفاده می‌شود. لکن در مناطقی که شرایط آب و هوایی برای استفاده از کولر آبی مساعد است، استفاده از کولر گازی اشتباه است.
در مورد کولر آبی نیز می‌توانید با رعایت مواردی مثل سایه‌بان مناسب برای کولر و استفاده از دور کند به جای روشن و خاموش کردن های پی در پی و استفاده از دور تند می توانید مصرف برق این کولر را تا حد قابل توجهی کاهش دهید.
در ضمن تفاوت اصلی کولر گازی و آبی علاوه بر ساختار و نظام کاری آنها نبود ترموستات در سیستم کنترلی کولر آبی می‌باشد که بتواند زمان روشن بودن کولر را با توجه به دمای محیط مدیریت کند که این خود عیب بزرگی محسوب می‌شود و سبب می‌شود تا در فصول گرم مثل تابستان به علت رشن ماندن کولر در تمامی ساعات شب سبب سرما خوردگی و بیماری افراد استفاده کننده از این نوع کولر شود که البته کولر گازی این مشکل را ندارد و خوشبختانه این مشکل با استفاده از کلید هوشمند کولر آبی قابل حل می باشد.
مصرف بالای انرژی الکتریکی در کولر گازی، اهمیت بهینه‌سازی و کنترل مصرف انرژی الکتریکی را در این وسایل ایجاب می‌نماید. مقدار انرژی مصرفی در کولر گازی تابع عوامل مختلفی است که از مهم‌ترین عوامل تأثیر گذار بر مصرف انرژی الکتریکی کولر گازی می‌توان به محل نصب، سرویس و نگهداری مناسب و تناسب ظرفیت برودتی کولر با فضای مورد استفاده (از لحاظ مساحت، دما و رطوبت) اشاره نمود.
توصیه‌های کاربردی کولر گازی
۱. برآورد ظرفیت مناسب
لازم است در موقع خرید کولر گازی به مساحت فضایی که نیاز به برودت دارد توجه نماییم. در جدول زیر ظرفیت مورد نیاز کولر گازی به نسبت مساحت فضای مورد استفاده، درج شده است.
| ظرفیت BTU/h | مساحت (مترمربع) |
| ۹۰۰۰ | ۳۷-۳۲ |
| ۱۰۰۰۰ | ۴۱-۳۷ |
| ۱۲۰۰۰ | ۵۰-۴۱ |
| ۱۴۰۰۰ | ۶۴-۵۰ |
| ۱۸۰۰۰ | ۹۱-۶۴ |
| ۲۴۰۰۰ | ۱۱۷-۹۱ |
چنانچه فضای مورد نظر آفتاب‌گیر باشد به ظرفیت‌های مندرج در جدول بالا، ۱۰ درصد اضافه می‌گردد و اگر فضای مورد نظر سایه باشد،۱۰ درصد از ظرفیت مذکور کم خواهد شد و چنانچه کولر صرفا برای آشپزخانه بکار می‌رود، می‌توان از یک رده بالاتر استفاده کرد.
هنگام خرید دستگاهی را انتخاب کنید که دارای علامت استاندارد و برچسب انرژی باشد و با توجه به برچسب انرژی دارای بالاترین درجه کار آیی و بازدهی باشد.
نسبت بازده انرژی
نسبت توان خروجی به توان ورودی هر دستگاه برقی، بازده انرژی خوانده می‌شود و در کولر گازی این رقم از حاصل تقسیم ظرفیت سرمایشی کل به توان ورودی موثر، بدست می‌آید و به E.E.r موسوم است.
در هنگام خرید کولر گازی، در کاتالوگ آن به ضریب E.E.r، رتبه انرژی و کلاس کولر با توجه به شرایط اقلیمی منطقه توجه فرمایید. هرچه این شاخص‌ها بالاتر باشند، کارایی کولر بیشتر است. برای کولرهای با ظرفیت کمتر از Btu/h ۲۰۰۰۰، می‌بایست E.E.r حداقل برابر با ۷/۱۰ باشد.
۲. نوع کمپرسور
کمپرسور مهم‌ترین قسمت کولر است. در حال حاضر سه تکنولوژی برای ساخت کمپرسور به کار می‌رود. جدول زیر ویژ‌گی‌های هر یک را نشان می‌دهد:
| نوع کمپرسور | تحمل حرارت | مصرف برق | میزان سر و صدا | توان |
| پیستونی (reciprocal) |
+++++ | + | + | کم و متوسط |
| اسکرول (scroll) |
++++++ | ++++ | +++++ | بالا |
| روتاری (موشکی) | ++ | ++++++ | ++++++ | کم تا زیاد |
نتیجه می‌گیریم:
اگر در یک منطقه‌ی گرمسیری زندگی می‌کنید و به توان خنک کنندگی بالا (بیش از btu ۲۴۰۰۰) نیاز دارید، کمپرسورهای اسکرول بهترین انتخاب هستند.
اگر در یک منطقه‌ی گرمسیری زندگی می‌کنید و به توان خنک کنندگی بالا (بیش از ۲۴۰۰۰ btu) نیاز ندارید، کمپرسورهای پیستونی بهترین انتخاب هستند. چنانچه کولر را در محلی نصب می‌کنید که تابش مستقیم آفتاب ندارد و هوا به خوبی در آن جریان دارد، کمپرسورهای روتاری (از نوع تروپیکال) گزینه‌ی مناسبی هستند.
اگر در یک منطقه‌ی معتدل مرطوب زندگی می‌کنید، کمپرسورهای روتاری گزینه‌ی مناسبند.
برند و کشور سازنده‌ی کولر گازی
سراغ برند‌هایی مطمئن بروید، ولی همه چیز یک برند خوب و خرج کردن پول زیاد نیست.
با توجه به جریان مصرفی بالا، نصب کولر گازی می‌بایست توسط تکنسین مجرب صورت پذیرد.
نصب اینورتر در کولر گازی پنجره ای باعث افزایش راندمان آنها می‌شود.
تمیز بودن کندانسور کولر گازی به لحاظ عبور جریان هوا تا میزان زیادی از جریان برق مصرفی کولر می‌کاهد.
نصب کندانسور کولرهای گازی در سایه باعث جلوگیری از اتلاف میزان قابل توجهی از انرژی مصرفی آنها خواهد شد.
در صورت امکان کولر گازی را در مسیر باد نصب کنید، زیرا این کار باعث انتقال حرارت بهتر در کندانسور شده و در نتیجه افزایش بازده و کاهش مصرف انرژی حاصل خواهد شد. سعی شود محوطه پشت کولر گازی دارای فضای مناسبی جهت گردش هوا باشد.
درزگیری مناسب اطراف کولر گازی، قرار نداشتن در معرض تابش مستقیم خورشید، سرویس به موقع و تمیز نمودن فیلترهای هوا و رادیاتور، تأثیر به سزایی در کاهش مصرف انرژی الکتریکی دارند.
در شهرهای جنوبی کشور که دارای آب و هوای بسیار گرم و مرطوب هستند، کاشتن یک اصله درخت در نزدیکی کولر گازی، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش مصرف انرژی الکتریکی را به همراه خواهد داشت. علاوه بر اینکه کاشتن درخت در مجاورت ساختمان‌ها باعث زیبایی و عایق سرما و گرمای ساختمان نیز می‌گردد.
برق مصرفی کولر گازی همزمان با استفاده از لامپ‌های کم مصرف (به دلیل تشعشع حرارتی کمتر این لامپ‌ها) به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
تمامی کولر گازی ها دارای درجه تنظیم دما (ترموستات) هستند؛ لذا با توجه به اینکه بهترین درجه برودت منزل در فصل تابستان بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است، می‌بایست از سرد کردن بیش از حد محل سکونت خودداری کرد. اتاق‌های خواب را از ۲۵ درجه سانتی‌گراد خنک‌تر نکنید. استفاده بی‌مورد و یا همزمان از وسایل خانگی گرمازا مانند اجاق، سماور، لامپ رشته‌ای و … باعث افزایش بار گرمایی محیط می‌شود، که این امر زمان کار کولر گازی را جهت رسیدن به برودت مطلوب، افزایش داده و در نتیجه منجر به مصرف بیش از اندازه انرژی الکتریکی در کولر گازی خواهد شد. بنابراین کارهایی نظیر پخت و پز، اتوکشی و … را در ساعاتی انجام دهید که گرمای هوا کمتر است.
در تابستان معمولاً سه منبع عمده گرمای ناخواسته در منزل وجود دارد؛ گرمای هوای خارج که از طریق سقف و دیوار هدایت می‌شود، گرمایی که از لامپ‌ها و لوازم خانگی انتشار می‌یابد و نور خورشید که از راه پنجره‌ها به داخل می‌تابد. با استفاده از سایبان، پرده کرکره و یا پرده پارچه ای با رنگ روشن، می‌توان نور خورشید را به سمت بیرون منعکس نمود.
تعویض کمپرسور کولر گازی قدیمی و استفاده از کمپرسور پربازده برای افزایش بازده کولر گازی مفید می‌باشد.
هنگام روشن بودن کولر گازی از بکارگیری دستگاه رطوبت‌گیر بپرهیزید، زیرا رطوبت‌گیر باعث افزایش حجم برودتی و کاربرد بیشتر کولر گازی می‌شود.
به ازای هر درجه کاهش دمای ترموستات کولر گازی، حدود ۳ تا ۵ درصد از مصرف برق می‌توان کاست.
با توجه به پارامترهای بالا لازم است به چند نکته اشاره کنیم و نتیجه مطلوب را بگیریم.
توجه داشته باشید که بعد از انتخاب برند مورد نظرتان به سایت اینترنتی آن برند رفته و کامل‌ترین اطلاعات را از این طریق کسب کنید.
موتور برخی کولر گازی ها برای مناطق جغرافیایی ساخته شده‌اند. مثلا برخی از آنها ویژه مناطق گرم و مرطوب هستند که قیمت بالاتری دارند.
اگر شما در جایی مثل تهران زندگی می‌کنید نیازی به این گونه کولر گازی ها ندارید. پس قبل از خرید، نوع استفاده را تعیین کنید تا دچار ضرر نشوید.
در هنگام خرید مراقب ضمانت‌نامه‌ها باشید و به تاریخ شروع آن دقت کنید با اینکه محدوده ضمانت‌ها محدود است ولی مراقب باشید ضرر نکنید. در هنگام خرید به خدمات پس از فروش و
دفاتر آنها، میزان پشتیبانی، دفترچه فارسی و (CD) راهنما و از همه مهم‌تر مراکز مجاز نصب دقت کنید.
لازم به ذکر است توجه فرمایید که مطالب فوق فقط جهت اطلاع رسانی می‌باشد و مسئولیت هرگونه استفاده از این مطلب بر عهده خودتان است.
با پشتیبان سرویس بیشتر بدانید…
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.