آموزش جامع و تخصصی شارژ گاز کولر گازی با گاز R22

شارژ گاز کولر گازی با گاز R22 یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مراحل در نگهداری و تعمیر سیستم‌های سرمایشی قدیمی است. این گاز که سال‌ها به‌عنوان مبرد اصلی در کولرهای گازی خانگی و صنعتی استفاده می‌شد، همچنان در بسیاری از دستگاه‌های فعال در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. افت سرمایش، یخ‌زدگی لوله‌ها یا عملکرد نادرست کمپرسور، همگی می‌توانند نشانه‌هایی از کمبود گاز باشند. در این مقاله، با رویکردی تخصصی و گام‌به‌گام، مراحل کامل شارژ گاز R22 را بررسی می‌کنیم تا با رعایت اصول فنی و ایمنی، عملکرد مطلوب دستگاه را بازگردانید و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنید.

شناخت گاز R22 و سیستم سرمایش کولر گازی

🔸 گاز R22 چیست؟

گاز R22 با نام شیمیایی کلروفلوروکربن HCFC-22، از گازهای سردکننده قدیمی و پرکاربرد در کولرهای گازی نسل قدیم است. ویژگی‌های این گاز:

• دمای جوش: -۴۰.۸°C

• غیرقابل اشتعال و غیرسمی (در حالت نرمال)

• فشار کاری متوسط (حدود ۶۰ تا ۷۰ psi در مدار فشار پایین)

• سازگار با روغن معدنی (Mineral Oil – MO)

🔸 ساختار چرخه تبرید کولر گازی R22

چرخه تبرید کولر گازی شامل چهار بخش اصلی است:

1. کمپرسور

2. کندانسور (رادیاتور بیرونی)

3. شیر انبساط یا capillary tube

4. اواپراتور (رادیاتور داخلی)

وظیفه گاز R22 عبور از این اجزا و تغییر فاز بین مایع و گاز برای جذب و دفع گرماست. اگر مقدار گاز در این چرخه کم شود، راندمان خنک‌کنندگی کاهش یافته و فشار کمپرسور نیز دچار اختلال می‌شود.

فصل دوم: دلایل نیاز به شارژ گاز R22

نشانه‌هایی که شارژ گاز ضروری است:

فصل سوم: ابزار و تجهیزات موردنیاز

برای شارژ ایمن و اصولی گاز R22، ابزارهای زیر لازم است:

فصل چهارم: مراحل تخصصی شارژ گاز R22

✅ گام ۱: قطع برق دستگاه

پیش از هر کاری برای شارژ گاز کولر گازی R22، دوشاخه برق را بکشید. در برخی موارد، توصیه می‌شود فیوز کولر را نیز قطع کنید.

✅ گام ۲: بررسی نشتی گاز

1. لوله‌ها و اتصالات را با کف صابون غلیظ بپوشانید.

2. چک کنید که حبابی ایجاد نشود. اگر نشتی دارید:

   • آن محل را علامت بزنید.

   • نشتی را جوشکاری یا تعویض اتصالات انجام دهید.

   • سپس مجدداً تست نشتی انجام دهید.

✅ گام ۳: تخلیه و وکیوم مدار

✅ در چه شرایطی نیاز به وکیوم است؟

• اگر مدار باز شده یا رطوبت وارد آن شده باشد.

• یا گاز قبلی کاملاً خارج شده و سیستم خشک نیست.

مراحل وکیوم:

1. پمپ وکیوم را به شیر سرویس متصل کنید (به لوله برگشت یا ساکشن).

2. پمپ را روشن کنید و حدود ۳۰ دقیقه به مدار خلا اعمال کنید.

3. گیج باید روی صفر یا خلأ کامل قرار گیرد. اگر بعد از خاموشی پمپ گیج برگردد، نشتی وجود دارد.

✅ گام ۴: اتصال گیج و آماده‌سازی برای شارژ

1. گیج آبی (فشار پایین) به شیر ساکشن کولر وصل شود.

2. شلنگ زرد را به کپسول گاز R22 ببندید.

3. کمی شیر کپسول را باز کنید و گاز را از شلنگ خارج کنید (پرج کردن) تا هوا تخلیه شود.

فصل پنجم: روش‌های شارژ گاز R22

روش ۱: شارژ وزنی (دقیق‌ترین روش)

• مقدار گاز R22 درج‌شده روی پلاک دستگاه را در نظر بگیرید (مثلاً 980g).

• ترازو را صفر کنید و شیر کپسول را باز نمایید تا گاز به‌تدریج وارد مدار شود.

• به دقت میزان وزن تزریق‌شده را کنترل کنید.

🧪 روش ۲: شارژ بر اساس فشار و دما

• دستگاه را روشن کرده و در حالت Cooling بگذارید.

• فشار مدار برگشت باید بین ۶۰ تا ۷۵ psi باشد.

• اگر دمای محیط بالا بود، فشار طبیعی بالاتر خواهد بود.

• لوله ساکشن باید سرد و عرق‌کرده باشد، بدون یخ‌زدگی.

💡 نکته مهم درباره دمای محیط:

فصل ششم: بررسی عملکرد دستگاه پس از شارژ

✅ مواردی که باید پس از شارژ کنترل شوند:

• دمای خروجی از پنل داخلی بین ۱۶ تا ۱۹ درجه سانتی‌گراد

• لوله برگشت عرق‌کرده و سرد

• فشار در گیج ثابت و نوسان ندارد

• صدای کمپرسور طبیعی و بدون لرزش

• کولر بعد از چند دقیقه به‌درستی اتومات می‌کند

فصل هفتم: هشدارها و اشتباهات رایج

❌ اشتباهات متداول:

سوالات متداول

نتیجه‌گیری نهایی

شارژ گاز کولر گازی با R22 عملیاتی حساس، دقیق و تخصصی است. برای عملکرد صحیح سیستم سرمایش و افزایش طول عمر کمپرسور، رعایت مراحل علمی، استفاده از ابزار دقیق و بررسی کامل مدار الزامی است. در صورت نداشتن تخصص، بهتر است کار به تکنسین مجاز تعمیر کولر گازی در تهران سپرده شود.