مقدار گاز کولر گازی چقدر باید باشد؟
شارژ گاز کولر گازی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر عملکرد صحیح دستگاه در فصل‌های گرم سال است. اگر مقدار گاز کولر گازی کمتر یا بیشتر از مقدار استاندارد باشد، سیستم نمی‌تواند به‌درستی خنک کند، یا ممکن است آسیب جدی به کمپرسور وارد شود. اما سؤال اصلی این است: گاز کولر گازی باید چه مقدار باشد؟ در این مقاله به‌صورت کامل به این سؤال پاسخ می‌دهیم و نکات مهمی درباره اندازه‌گیری و تنظیم دقیق شارژ گاز بررسی خواهیم کرد.
اهمیت مقدار صحیح گاز در کولر گازی
گاز مبرد (مانند R22، R410A یا R32) نقش کلیدی در فرآیند سرمایش کولر گازی دارد. اگر مقدار گاز کمتر از حد استاندارد باشد، تبخیر ناقص رخ می‌دهد و سرمایش مطلوب حاصل نمی‌شود. اگر بیش‌ازحد باشد، فشار داخل سیکل بالا می‌رود و ممکن است به کمپرسور و سایر قطعات آسیب برسد.
مقدار دقیق گاز کولر گازی چقدر است؟
مقدار دقیق گاز کولر گازی به چند عامل مهم بستگی دارد:
-
نوع کولر گازی (اسپلیت، پنجره‌ای، ایستاده، سقفی و …)
-
ظرفیت دستگاه (BTU دستگاه مانند ۹۰۰۰، ۱۲۰۰۰، ۱۸۰۰۰ و …)
-
نوع گاز مبرد (R22، R410A، R32 و …)
-
طول لوله‌کشی بین یونیت داخلی و خارجی
در جدول زیر مقادیر تقریبی شارژ گاز برای کولرهای متداول آورده شده است:
| ظرفیت کولر گازی | نوع گاز | مقدار تقریبی شارژ گاز |
|---|---|---|
| ۹۰۰۰ BTU | R22 | ۵۰۰ تا ۶۰۰ گرم |
| ۱۲۰۰۰ BTU | R22 | ۷۰۰ تا ۸۰۰ گرم |
| ۱۸۰۰۰ BTU | R22 | ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم |
| ۲۴۰۰۰ BTU | R22 | ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ گرم |
| ۱۲۰۰۰ BTU | R410A | ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم |
| ۱۸۰۰۰ BTU | R410A | ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ گرم |
| ۲۴۰۰۰ BTU | R410A | ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰ گرم |
🔻 توجه مهم: این اعداد تقریبی هستند و برای شارژ دقیق باید از روی پلاک دستگاه (nameplate) مقدار دقیق کارخانه را بررسی کنید.
چطور بفهمیم گاز کولر گازی کم است؟
برخی از علائم کم بودن گاز کولر گازی عبارت‌اند از:
-
خنک نکردن مطلوب
-
کار کردن مداوم کمپرسور بدون استراحت
-
یخ زدن لوله مسی یا اواپراتور
-
شنیدن صدای “فیش‌فیش” هنگام کارکرد
-
کاهش فشار در گیج مانوفیلد
روش صحیح شارژ گاز کولر گازی
برای شارژ دقیق گاز کولر گازی مراحل زیر باید رعایت شود:
-
بررسی نوع گاز و مقدار درج‌شده روی پلاک دستگاه
-
استفاده از مانوفیلد گیج مخصوص هر نوع گاز
-
تخلیه کامل سیستم در صورت نیاز (وکیوم کردن)
-
شارژ دقیق به وزن با ترازوی دیجیتال یا براساس فشار گیج
🔧 توصیه تخصصی: شارژ گاز باید توسط تکنسین ماهر انجام شود، زیرا شارژ زیاد یا کم می‌تواند به سیستم آسیب بزند یا عملکرد را مختل کند.
چرا نباید بیش از حد گاز زد؟
برخی تصور می‌کنند هرچه گاز بیشتر باشد، سرمایش بهتر است! این تصور اشتباه است. گاز اضافی باعث افزایش فشار بالا، آسیب به کمپرسور، اختلال در سیکل تبرید و حتی نشت گاز می‌شود. همیشه باید مقدار گاز مطابق با مقدار درج‌شده روی پلاک دستگاه شارژ شود.
مقدار شارژ گاز کولر گازی با استفاده از گیج مانومتر
یکی از رایج‌ترین روش‌های بررسی و تنظیم مقدار گاز کولر گازی، استفاده از گیج مانومتر (Manifold Gauge) است. این روش به تکنسین امکان می‌دهد تا فشارهای دقیق در قسمت کم‌فشار و پرفشار سیستم را اندازه‌گیری کرده و بر اساس آن گاز مبرد را اضافه یا کم کند. البته این روش باید با دقت و تخصص بالا انجام شود.
شارژ گاز کولر گازی R22 با گیج
| وضعیت سیستم | فشار مکش (low) در حالت سرمایش | فشار رانش (high) |
|---|---|---|
| R22 (دمای محیط ۲۵-۳۰°C) | حدود ۶۰ تا ۷۵ psi | حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ psi |
🔹 اگر فشار پایین‌تر از مقدار استاندارد باشد و سیستم یخ بزند یا خنک نکند، به احتمال زیاد گاز کم است و باید شارژ شود.
شارژ گاز کولر گازی R410A با گیج
گاز R410A فشار بسیار بالاتری دارد، بنابراین حتماً باید از گیج مخصوص R410A استفاده شود.
| وضعیت سیستم | فشار مکش (low) در حالت سرمایش | فشار رانش (high) |
|---|---|---|
| R410A (دمای محیط ۲۵-۳۰°C) | حدود ۱۱۰ تا ۱۲۵ psi | حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ psi |
🔹 شارژ گاز R410A باید به صورت مایع انجام شود و حتما با ترازو وزن دقیق گاز را اندازه‌گیری کنید.
نکات مهم هنگام استفاده از گیج مانومتر
-
همیشه شارژ گاز در حالت روشن بودن کمپرسور انجام شود.
-
فشار گیج باید با دمای محیط مطابقت داشته باشد؛ یعنی هرچه هوا گرم‌تر باشد، فشارها کمی بیشتر هستند.
-
استفاده از ترازو در کنار گیج بهترین راه برای دقت بیشتر است.
-
دمای لوله ساکشن (مکش) و اختلاف آن با دمای اواپراتور نیز می‌تواند به تشخیص میزان صحیح گاز کمک کند.
آیا فقط با گیج می‌توان مقدار دقیق گاز را فهمید؟
خیر. تنها با گیج نمی‌توان مقدار دقیق گاز را مشخص کرد، چون فشار به دمای محیط، طول لوله‌کشی، نوع گاز، نوع یونیت و … بستگی دارد. بهترین روش، شارژ بر اساس وزن دقیق درج‌شده روی پلاک دستگاه + بررسی فشار گیج به عنوان کنترل نهایی است.
جدول تطبیق فشار گاز کولر گازی با دمای محیط (در حالت سرمایش)
✅ برای گاز R22 – فشار مکش (Low Pressure) در حالت سرمایش
| دمای محیط (°C) | فشار استاندارد مکش (psi) |
|---|---|
| ۲۰ درجه | ۵۵ – ۶۰ psi |
| ۲۵ درجه | ۶۰ – ۷۰ psi |
| ۳۰ درجه | ۷۰ – ۷۵ psi |
| ۳۵ درجه | ۷۵ – ۸۰ psi |
| ۴۰ درجه | ۸۰ – ۸۵ psi |
✅ برای گاز R410A – فشار مکش (Low Pressure) در حالت سرمایش
| دمای محیط (°C) | فشار استاندارد مکش (psi) |
|---|---|
| ۲۰ درجه | ۱۰۰ – ۱۰۵ psi |
| ۲۵ درجه | ۱۱۰ – ۱۲۰ psi |
| ۳۰ درجه | ۱۲۰ – ۱۳۰ psi |
| ۳۵ درجه | ۱۳۰ – ۱۴۰ psi |
| ۴۰ درجه | ۱۴۰ – ۱۵۰ psi |
🔧 نکات مهم استفاده از جدول:
-
این مقادیر برای حالت سرمایش و در زمان روشن بودن کمپرسور در نظر گرفته شده‌اند.
-
باید دمای هوای اطراف یونیت بیرونی (کندانسور) در نظر گرفته شود.
-
این مقادیر تقریبی هستند و ممکن است بسته به برند و طراحی دستگاه اندکی تفاوت داشته باشند.
-
اگر فشار کمتر از مقادیر جدول بود، احتمال کمبود گاز وجود دارد.
-
اگر فشار بیشتر بود، ممکن است شارژ بیش‌ازحد یا گرفتگی در مدار وجود داشته باشد.
سخن پایانی
پاسخ به این سؤال که گاز کولر گازی باید چه مقدار باشد، به نوع کولر، ظرفیت، نوع گاز و طول لوله‌کشی بستگی دارد. بهترین روش، مراجعه به اطلاعات کارخانه‌ای دستگاه و انجام شارژ گاز توسط تکنسین مجرب است. اگر احساس کردید کولر گازی شما خوب خنک نمی‌کند، اولین کاری که باید انجام دهید بررسی سطح گاز دستگاه توسط تعمیرکار مجاز است.
استفاده از گیج مانومتر یک روش دقیق و تخصصی برای تشخیص کمبود یا اضافه بودن گاز کولر گازی است، اما باید همراه با ترازو و اطلاعات کارخانه‌ای دستگاه استفاده شود. توصیه می‌شود این کار فقط توسط تعمیرکار ماهر انجام شود تا از آسیب به سیستم جلوگیری شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.